U susret novom Indijani Džonsu: PET NAJMOĆNIJIH PREDMETA u istoriji koje su svi tražili, ali ih NIJE PRONAŠAO NIKO
/
Mnogi su ih tražili… Nije mali broj ljudi koji su posvetili čitave živote potrazi za njima… Organizovane su ekspedicije, pravljeni detaljni planovi, dovođeni najpoznatiji stručnjaci iz najrazličitijih oblasti… Bilo je i slučajeva da su čitave države kao svoj zvanični cilj postavile njihov pronalazak! Pa ipak, i pored svih napora, ovi predmeti i danas se smatraju izgubljenima… za sada!
Mitovi i legende svih naroda prepuni su priča o mističnim objektima i tajanstvenim artefaktima koji otključavaju drevna blaga ili daruju nezamislive moći onima koji ih poseduju. Od Midine ruke koja pretvara sve što dotakne u zlato, do oklopa Beovulfa koji ne može da probije nijedno oružje, ovi predmeti već vekovima zaokupljaju maštu ljudi širom sveta.
Bilo da se radi o talismanima koji daruju sreću, oružjima božanske pravde ili predmetima kojima se pripisuju magične sposobnosti, ovi artefakti traju kao simboli ljudske težnje ka moći i želje za zaštitom. I, iako su zapravo više deo mita nego zvanične, „proverljive“ istorije, priče o njima su opstale.
Tokom vekova tražili su ih (ili ih i dalje traže) hiljade ljudi – avanturisti, naučnici i istraživači, ali i vojske, pa i čitave države (najpoznatiji primer ovog poslednjeg svakako su nacisti koji su, po Hitlerovom naređenju, neposredno pre i tokom Drugog svetskog rata, preplavili svet tragajući za svim mogućim „svetim“ predmetima – od grala, preko Ekskalibura do koplja sudbine).
Iako je ovim predmeta mnogo i iako se priče o njima mogu naći među svim narodima sveta, evo nekih od najpoznatijih nikada pronađenih artefakata:
Zavetni kovčeg
Zavetni kovčeg jedan je od najpoznatijih predmeta iz jevrejskih i hrišćanskih predanja. U pitanju je drveni sanduk prekriven čistim zlatom u koji je, po priču, Mojsije stavio dve kamene ploče sa deset zapovesti koje mu je na Sinajskoj gori dao Bog.
Prema Tori, kovčeg je simbol saveza Boga sa narodom Izrailja i zato je nošen ispred povorke tokom svih jevrejskih lutanja i ratova. Nalazio se na raznim mestima, ali poslednja poznata lokacija bio je Solomonov hram u Jerusalimu. Godine 587. pre nove ere, Vavilonci su opljačkali i spalili hram, pa je i Zavetni kovčeg nestao.
Tokom vekova, postojale su brojne tvrdnje o otkrivanju ili posedovanju Kovčega. Navodno su ga imali krstaši. Kažu i da se čuvao u bazilici Svetog Jovana Lateranskog u Rimu dok ona nije izgorela. Predloženo je i nekoliko mogućih lokacija gde se Kovčeg danas nalazi – od pravoslavne crkve u Etiopiji, preko južne Afrike, do Irske i, naravno, Svete zemlje koju zapravo nikada i nije napustio već je negde zakopan.
Ekskalibur
Ekskalibur je verovatno najpoznatije mitsko oružje u istoriji. Reč je o legendarnom maču britanskog kralja Artura koji je vladao u 6. veku. Osim što se povezuje sa pravom na presto, maču se uglavnom pripisuju i magična svojstva – da svog nosioca čini jačim, bržim, ili čak i nepobedivim u boju.
Ekskalibur i Mač u kamenu (mač koji je po legendi Artur izvukao iz kamena tako dokazavši svoje poreklo i da je zakoniti vladar) ponekad se smatraju istim oružjem, ali u većini priča je zapravo reč o dva različita mača (iako oba sa natprirodnim moćima) – jednim kog je Artur izvukao iz kamena i koji je slomio u borbi, i drugim, Ekskaliburom, koji mu je kasnije dala Gospa od jezera. Po predanju, kralj je na samrti jednom od svojih vitezova predao Ekskalibur uz naredbu da ga baci nazad u jezero što je ovaj i učinio, pa se maču izgubio svaki trag.
Tražili su ga mnogi, a čak i danas makar tri jezera u severnom Velsu mogla bi biti mesto gde se krije legendarno oružje - Lin Lidav, Lin Dinas i Lin Ogven, sva tri u Nacionalnom parku Snoudonija (koji, ako ništa drugo, veoma profitira od ovde legende).
Sveto koplje
Reč je o još jednom artefaktu iz hrišćanske tradicije. Sveto koplje, poznato i kao Koplje sudbine ili Longinovo koplje je naziv za oružje kojim je, po legendi, rimski vojnik Longin proboo Isusa Hrista za vreme raspeća. Isusova krv je poprskala koplje, pa se iz tog razloga veruje da ono ima čudesna svojstva.
Sveto koplje prvi put se u istorijskim izvorima pominje tek sredinom 6. veka, ali je vremenom postalo jedna od najpoznatijih srednjovekovnih relikvija. Kroz istoriju, veruje se da su ga posedovale mnoge moćne vođe i osvajači – car Konstantin, Karlo Veliki, sultan Bajazit II, Napoleon… Hitler je naročito bio opsednut pronalaženjem ovog predmeta jer je verovao da će uz pomoć njega pokoriti svet.
Za razliku od većine legendarnih predmeta koji su traženi, ali nikada nisu pronađeni, postoje bar TRI KOPLJA za koja oni koji ih poseduju tvrde da je originalna - „rimsko“ koje se po predanju nalazi u jednom od nosećih stubova kupole bazilike Svetog Petra u Vatikanu; „bečko“ koje se čuva u Carskoj riznici u palati Hofburg i koje je jedno vreme posedovao i Hitler; i „jermensko“, izloženo u muzeju u gradu Vagaršapat, verskoj prestonici ovog naroda.
Ipak, kako je tokom istorije bilo još pojavljivanja „pravog“ Koplja i kako je i za neke od ovih najpoznatijih modernim metodama utvrđeno da potiču iz kasnijih vekova, a ne iz perioda raspeća, potraga za Kopljem sudbine i danas traje.
Kamen mudrosti
Iako je dobar deo savremenog sveta za Kamen mudrosti prvi put čuo tek kada je izašao prvi deo Hari Potera, reč je zapravo o drevnom i moćnom artefaktu koji se pominje u kulturama različitih naroda i za kojim su u prošlosti tragali mnogi. Reč je o mitskoj alhemijskoj supstanci koja pretvara svaki metal u zlato i od koje se može napraviti eliksir koji podmlađuje, odlože smrt, a po nekim izvorima čak i omogućava besmrtnost.
Pronalaženje Kamena mudrosti je dugo vremena bio krajnji cilj Zapadne alhemije. Ipak, po svoj prilici, mit o njemu potiče sa Istoka. Ovaj magični artefakt javlja se još u Starom Egiptu, a ima ga i u kineskoj i arapskoj tradiciji. Najraniji poznati pisani pomen Kamena potiče iz dela grčkog mistika i alhemičara Zosima iz Panopolisa koji je živeo u 4. veku.
Očekivano, mnogo je ljudi koji su posvetili čitave svoje živote pronalasku Kamena mudrosti, naročito tokom Srednjeg veka i renesanse. Njihovi napori danas su poznati kao „Magnum opus“ („Veliko delo“). Pa ipak, ironično, o tome šta je zapravo Kamen mudrosti nikada nije postojala saglasnost.
Jedni su mislili da je reč o supstanci čiju formulu je potrebno otkriti i onda je napraviti. Drugi da je Kamen jedan, jedinstven i konkretan artefakt izrađen nekada u prošlosti i koji je potrebno pronaći. Najdalje su otišli oni koji su smatrali da je reč o čisto misaonoj kategoriji i da je Kamen mudrosti zapravo metafora za put ka prosvetljenju kroz sticanje znanja o prirodi i postojanju. U ovom tumačenju, besmrtnost bi se zapravo postigla delima koja bi nečije ime upisala u istoriju tj. večnost.
Sveti gral
Reč je o verovatno najpoznatijem i najtraženijem predmetu u istoriji! Gral je, prema hrišćanskoj tradiciji, čaša, putir ili pehar iz kog je Isus pio vino tokom Poslednje večere i u koji je Josif iz Arimateje uhvatio Hristovu krv tokom raspeća. Kao takav, Gral je jedna od okosnica hrišćanske religije i pripisuju mu se mnoga čudesna svojstva uključujući i moć izlečenja bolesti, darovanje večne mladosti ili besmrtnosti.
Ipak, Gral nije samo hrišćanska relikvija! On se pominje i u keltskim legendama i pričama o kralju Arturu i vitezovima okruglog stola.
Tokom vekova, bilo je mnogo „pronalazaka“ grala širom Evrope, ali i sveta. Jedna od legendi kaže da su ga iz Jerusalima izneli krstaši i da se nalazio u Francuskoj sve do revolucije kada mu se gubi trag. Druge priče gral smeštaju u Italiju, a ima i onih koji su ubeđeni da se on sve vreme nalazi u Konstantinopolju tj. današnjem Istanbulu.
Danas postoji veliki broj lokacija za koje se veruje da su mesta gde se čuva gral. Najpoznatiji je gradić Glastonberi u Engleskoj gde je gral, po predanju, doneo Josif iz Arimateje i tu osnovao prvu hrišćansku crkvu u Britaniji, ali se podjednako često pominju i kapela Roslin u istoimenom selu u Škotskoj, kao i zamak Montsegur na jugozapadu Francuske.
***
Kako zbog magičnih svojstava koja im se pripisuju, tako i zbog neverovatne istorije koja prati svaki od njih, ovi predmeti poslužili su kao inspiracija za stvaranje mnogobrojnih umetničkih dela – od slikarstva, preko književnosti, pa sve do pozorišta i filma. A to je, pored stvarnih, stvorilo i čitavu plejadu fiktivnih junaka koji su ih tražili.
I tu dolazimo do Indijane Džonsa, jednog od najvoljenijih izmaštanih arheologa u potrazi za nepoznatim. Čuveni Indi do sada je „pronašao“ Zavetni kovčeg i Sveti gral, a uskoro nam u bioskope stiže i peti, poslednji nastavak slavne franšize – „Indijana Džons i artefakt sudbine“.
Harison Ford se vraća ulozi legendarnog heroja, a kuda ga sada pustolovina vodi, protiv koga se bori i šta je tačno „artefakt sudbine“ - ostaje da se vidi!
Film „Indijana Džons i artefakt sudbine“ („Indiana Jones and the dial of destiny“) u bioskope stiže zahvaljujući distributerskoj kući MegaCon Film 29. juna. I svi jedva čekamo!
